Społeczna odpowiedzialność biznesu (ang. Corporate Social Responsibility – CSR), czyli odpowiedzialność przedsiębiorstw za ich wpływ na społeczeństwo, to strategia zarządzania, zgodnie z którą przedsiębiorstwa w swoich działaniach dobrowolnie uwzględniają interesy społeczne, aspekty środowiskowe oraz relacje z różnymi grupami, w tym także z pracownikami firmy. Społeczna odpowiedzialność przyczynia się do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstwa.
Narzędzia realizacji odpowiedzialnego biznesu
CSR jest bardzo szerokim pojęciem, pod którym kryje się szereg różnych inicjatyw czy procedur. Lista narzędzi stosowanych w tym obszarze jest obszerna i powiązana zwykle z profilem działalności danej firmy. Należą do niej:
-
Działania na rzecz lokalnej społeczności, najbliższego otoczenia, w którym funkcjonuje przedsiębiorstwo. Dotyczy to współpracy z lokalnymi organizacjami oraz instytucjami (np. samorządem), wspieranie programów dla dzieci i młodzieży, działania na rzecz niepełnosprawnych oraz innych środowisk zagrożonych wykluczeniem społecznym, podejmowanie działań inwestycyjnych służących lokalnej społeczności (np. budowanie przedszkoli, zakładanie świetlic, organizacja imprez kulturalnych, sportowych itp.).
-
Działania proekologiczne, skierowane na ochronę środowiska naturalnego. Dotyczy to m.in. inwestycji minimalizujących szkodliwy wpływ produkcji na środowisko. W tym zakresie mieści się również odpowiednia segregacja i utylizacja odpadów, edukacja ekologiczna pracowników, wdrażanie ekologicznych produktów i usług, ograniczanie emisji zanieczyszczeń powietrza oraz gazów cieplarnianych.
-
Kampanie społeczne. Umożliwiają przedsiębiorstwom – za pośrednictwem mediów – wpływanie na postawy społeczeństwa. Kampanie takie mają na celu niesienie pomocy potrzebującym (np. przekazywanie części zysków ze sprzedaży określonego produktu na cele społeczne), zwiększenie świadomości społecznej na określony temat (np. edukacja prozdrowotna). Zwykle temat realizowanych akcji powiązany jest z profilem działalności przedsiębiorstwa.
-
Programy dla pracowników. Inwestycje w rozwój pracowników poprzez przedsięwzięcia podnoszące ich kwalifikacje (kursy, szkolenia), działania integracyjne, programy na rzecz wyrównywania szans – skierowane dla osób po 50. roku życia, niepełnosprawnych, powracających do pracy po długotrwałych okresach pozostawania poza zatrudnieniem (np. bezrobocie, kilkuletni urlop wychowawczy).
-
Wolontariat pracowniczy. Inicjowanie działalności pracowników na rzecz organizacji pozarządowych, zachęcanie do dobrowolnej pracy służącej np. rozwojowi lokalnej kultury czy sportu, wspieranie aktywności społecznej pracowników.
-
Znakowanie produktów. Eko-znakowanie i znakowanie społeczne polega na umieszczaniu na opakowaniach lub etykietach produktów dodatkowych informacji z zakresu ekologicznej lub społecznej odpowiedzialności. Polega to np. na informowaniu o wpływie produktu na środowisko lub zdrowie konsumenta. Znakowanie produktów zwykle wyróżnia je na rynku, przede wszystkim jednak umożliwia dokonywanie przez konsumentów świadomych wyborów.
-
Programy etyczne dla pracowników. Propagowanie wśród pracowników firmy ważnych społecznie wartości.
Jakie korzyści przynosi firmie prowadzenie odpowiedzialnego biznesu?
Korzyści prowadzenia strategii społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstwa rozpatrywane powinny być w perspektywie długofalowej. Są to między innymi:
-
Poprawa relacji ze społecznością i władzami lokalnymi. Udział w życiu społeczności lokalnej, podejmowanie inwestycji społecznych umożliwia firmie trwałe zakorzenienie się w społeczności i pozyskanie przychylności mieszkańców. Nie bez znaczenia jest także zdobycie zaufania władz samorządowych. Szczególną rolę odgrywa tutaj współpraca z organizacjami pozarządowymi.
-
Wzrost konkurencyjności. Wprowadzanie zasad odpowiedzialnego biznesu to jeden z atutów, dzięki którym firmy zdobywają przewagę konkurencyjną.
-
Podnoszenie poziomu kultury organizacyjnej firmy. Poprzez CSR firma podnosi swoje standardy postępowania wobec pracowników, kontrahentów oraz klientów. Zmiany te wpływają na budowę zaufania, niezbędnego do prowadzenia biznesu.
-
Kształtowanie pozytywnego wizerunku firmy wśród pracowników. Społeczna odpowiedzialność firmy stanowi jeden z elementów pozafinansowego motywowania pracowników. Dzięki kodeksom etycznym, programom społecznym, dbałości o środowisko, wizerunek firmy w oczach pracownika zmienia się wyraźnie na korzyść. To z kolei wpływa na pozyskanie i utrzymanie najlepszych pracowników.
-
Wzrost zainteresowania inwestorów. Inwestorzy, kredytodawcy są bardziej skłonni do współpracy z firmami, które oprócz dobrych wyników finansowych, odpowiedzialnie budują dobre relacje z otoczeniem. Relacje te kształtują wiarygodność społeczną firmy, co z kolei rzutuje pozytywnie na jej wiarygodność finansową.
-
Zwiększenie lojalności konsumentów i kontrahentów, którzy w swoich wyborach kierują się m.in. zaufaniem do danej firmy oraz jej reputacją.
CSR odnosi się do wszystkich przedsiębiorstw, niezależnie od ich wielkości. Wbrew potocznym stereotypom, społeczna odpowiedzialność biznesu nie dotyczy tylko wielkich korporacji. Pamiętać należy, że małe i średnie firmy często mają lokalny rodowód, funkcjonują w miejscu, gdzie mieszkają ich właściciele, pracownicy, klienci i kontrahenci – są więc blisko lokalnych spraw. To stwarza szczególne wyzwania i możliwości, jakie otwierają się właśnie przed małymi/średnimi firmami, działającymi zwykle na lokalnym rynku.