Prowadzenie działalności gospodarczej zwykle wymaga zaciągania kredytów bankowych. Jego uzyskanie nie zawsze jest możliwe, ponieważ warunkiem jest tutaj pozytywna ocena zdolności kredytowej. Występując ze stosownym wnioskiem, musimy się niestety liczyć, że udzielenie kredytu zostanie przez bank uznane za zbyt ryzykowne.
Czym jest zdolność kredytowa
To założone przez bank (lub inną instytucję finansową) prawdopodobieństwo, że klient we wskazanym czasie spłaci swoje zobowiązanie – kapitał i naliczone odsetki. Zanim jednak bank pożyczy klientowi pieniądze, musi wnikliwie przeanalizować jego zdolność do terminowej spłaty zobowiązania. Pracownicy banku sprawdzają informacje podane przez klienta we wniosku o kredyt oraz w dokumentach finansowych. Analizują także te przekazane przez Biuro Informacji Kredytowej i rejestry dłużników. Na podstawie uzyskanych informacji wyliczają zdolność kredytową – czyli oceniają, jaką kwotę zobowiązania klient będzie w stanie spłacić.
Ponieważ każdy bank stosuje własny algorytm do obliczania zdolności kredytowej, wyniki mogą wyraźnie różnić się w poszczególnych instytucjach.
Weryfikacja zdolności kredytowej przedsiębiorcy
Jeśli o kredyt ubiega się przedsiębiorca, bank „bierze pod lupę” szereg aspektów, które mogą mieć wpływ na jego zdolność do spłaty, m.in.:
1) okres prowadzenia działalności gospodarczej – przedsiębiorcy, którzy prowadzą ją dłużej, mają zwykle większe szanse na kredyt
2) poziom i stabilność uzyskiwanego dochodu
4) branża – bank weryfikuje, jakie są jej perspektywy i czy z uwagi na aktualną sytuację nie jest ona zagrożona
5) działania na koncie – zaciągane zobowiązania, opłacanie na czas wynagrodzeń pracowników, odprowadzanie składek ZUS, podatków itd.
Zdolność finansowa a historia kredytowa
Zanim analitycy banku zaczną liczyć zdolność kredytową, najpierw uważnie sprawdzają wiarygodność finansową potencjalnego kredytobiorcy. Analizują informacje zgromadzone na jego temat przez BIK oraz rejestry dłużników. Wgląd w dotychczasową historię spłaty zobowiązań pozwoli rozeznać się w terminowości i rzetelności płatniczej klienta. Pojedyncza, krótkotrwała zwłoka w spłacie rat nie mają istotnego wpływu na oceną zdolności kredytowej. Ocena jednak zmienia się w przypadku poważniejszych opóźnień, a tym bardziej zajęcia komorniczego. Z drugiej strony, dobra historia kredytowa może sprawić, że propozycja warunków spłaty zobowiązania będzie korzystniejsza – bank może na przykład zaproponować klientowi niższe oprocentowanie.
Czynniki oceny zdolności kredytowej
Na ocenę zdolności kredytowej istotny wpływ ma wysokość uzyskiwanych dochodów, lecz nie jest to jedyny czynnik brany pod uwagę. Zdolność kredytową określają także wszelkie zobowiązania finansowe, w tym zobowiązania wobec banków. Raty (zsumowane – jeśli jest ich więcej) traktowane są jako stały comiesięczny wydatek. Za potencjalne zobowiązanie bank uwzględnia również przyznany limit w rachunku oraz kartę kredytową – zakładając, że kredytobiorca w każdej chwili może po te pieniądze sięgnąć.
Oceniając indywidualną zdolność kredytową klienta, banki tworzą tzw. scoring, czyli analizę cech rzutujących na ocenę jego wiarygodności. Dotyczy to m.in. takich kwestii, jak: wiek kredytobiorcy (zwłaszcza, jeśli ma on powyżej 65 lat lub zbliża się do emerytury, która zwykle pogarsza zdolność kredytową), stan cywilny, wykonywany zawód, źródło dochodów, liczba osób będących na utrzymaniu oraz inne cechy, które w ocenie banku wpływają na zdolność do spłacania rat. Rodzaj i waga analizowanych czynników bywają różne. Jeśli scoring w ocenie analityka banku wypada nisko, to wydawana jest negatywna decyzja kredytowa, ewentualnie bank przyznaje kredyt, lecz na odpowiednio obniżoną kwotę lub z wyższą marżą kredytową.
Jeśli bank nie przyzna nam zdolności kredytowej…
…można poszukać innego banku. Należy pamiętać, że każdy podmiot finansowy inaczej liczy zdolność kredytową. Oznacza to, że w innym banku ocena zdolności kredytowej może być odmienna – z uwagi na przyjętą tam metodologię dokonywania oceny kredytobiorców. Aby nie tracić czasu na wędrówkę po bankach, warto rozważyć skorzystanie z pomocy eksperta, który wskaże banki, gdzie szansa na otrzymanie kredytu jest największa, a „przy okazji” podpowie, jakie dokumenty należy skompletować zanim wystąpimy o kredyt – co zaoszczędzi nie tylko nasz czas.