21.06.2022
Zgodnie z propozycją Ministerstwa Finansów, od 1 lipca 2022 roku wchodzą w życie ważne zmiany w podatku dochodowym od osób fizycznych. W kolejnej już odsłonie serialu modyfikacji systemu podatkowego „w roli głównej” pojawia się obniżenie stawki PIT z 17 na 12 procent. Inne zmiany dotyczą składki zdrowotnej oraz rezygnacji z tzw. ulgi dla klasy średniej. Bez zmian natomiast pozostają takie „relikty” Polskiego Ładu, jak kwota wolna od podatku na poziomie 30 tys. zł oraz drugi próg podatkowy w wysokości 120 tys. zł. Ogłaszane wcześniej z wielką pompą rozwiązania Polskiego Ładu w większości lądują w koszu, a nowy system ma powstałą lukę wypełnić. Ministerstwo Finansów szacuje, że wdrażane od lipca 2022 zmiany będą korzystne dla 13 mln podatników, dla reszty natomiast (ok. 12 mln) pozostaną neutralne. Ustami swoich przedstawicieli MF zapewnia, że nowy system nie podzieli losu Polskiego Ładu i pozostanie z nami na kolejne lata podatkowe.
12 proc. PIT dla podatników na skali podatkowej
…to największa zmiana w systemie. Niższa stawka oznacza obniżenie podatku o blisko 30%. Tym samym większość pracowników na etatach, zleceniach, emeryci oraz przedsiębiorcy rozliczający się z wykorzystaniem skali podatkowej będą oddawać fiskusowi mniej. Automatycznie powinno się to przełożyć na wyższe pensje czy emerytury.
Zmiany nie odczują jedynie osoby zarabiające poniżej 2,5 tys. zł brutto miesięcznie, ponieważ… nie płacą podatku PIT (ze względu na wyższą kwotę wolną).
Co istotne – obniżka ma obowiązywać wstecznie od 1 stycznia 2022 roku. Oznacza to, że po rocznym rozliczeniu podatnicy, za których odprowadzano zaliczki (zakładające wcześniej obowiązującą stawkę 17 proc. PIT) otrzymają zwroty nadpłaconego podatku.
Preferencje przy składce zdrowotnej
To rozwiązanie skierowane jest do przedsiębiorców na podatku liniowym, ryczałcie i karcie podatkowej. Będą oni mogli pomniejszać podstawę opodatkowania o zapłacone składki zdrowotne do określonego limitu. W przypadku liniowców limit ten wyniesie 8,7 tys. zł (o taką kwotę mogę oni pomniejszyć dochód). Dla ryczałtowców limit wyznaczono na poziomie 50% zapłaconych składek zdrowotnych (o tyle pomniejsza się ich przychód). Natomiast dla podatników na karcie limit jest ustalony w wysokości 19 proc. zapłaconej składki (pomniejszenie podatku). W sumie zmiana ta dotyczy blisko półtora miliona podatników.
Likwidacja tzw. ulgi dla klasy średniej
Ulga dla klasy średniej była jednym z najbardziej kontrowersyjnych rozwiązań zawartych w Polskim Ładzie, nie tylko ze względu na skomplikowaną konstrukcję. Stosowanie ulgi „groziło” wielu podatnikom koniecznością jej zwracania w pewnych okolicznościach – na przykład, gdy stracą pracę. Inni z kolei mogli spodziewać się obowiązkowego dopłacania podatku, jeśli otrzymają wyższą premię albo firma doceni jego pracę hojną nagrodą. Obawy te obecnie znikają… wraz ze zniknięciem (od 1 lipca 2022) wspomnianej ulgi.
Likwidacja ulgi dla klasy średniej nie jest jednak bezwzględna, ponieważ w przypadku niektórych podatników nadal możliwe będzie rozliczenie się zgodnie z tym „sztandarowym” projektem Polskiego Ładu. W przypadku, gdy rozliczenie „z ulgą” będzie dla podatnika korzystniejsze, otrzyma on od fiskusa zwrot różnicy między podatkiem należnym, a tym z zastosowaniem ulgi.
Korzystniejsze zasady stosowania kwoty wolnej przy zaliczkach
…dotyczą podatników mających kilka różnych źródeł dochodu (np. kilka umów o pracę, umowę o pracę i zlecenia albo emerytów, którzy nadal pracują). W świetle nowych przepisów podatnicy ci będą mogli upoważnić nawet 3 płatników do zmniejszania zaliczek na PIT o kwotę wynosząca łącznie 3600 zł (wcześniej kwota ta wynosiła 5100 zł). Kwota zmniejszająca podatek zależna jest od ilości umów: przy jednej umowie wyniesie 300 zł, przy dwóch – proporcjonalnie po 150 zł, a przy trzech – po 100 zł.
Korzyści dla rodzin
…obejmują m.in. powrót do wspólnego z dzieckiem rozliczenia samotnych rodziców (korzyść dotyczy kwoty wolnej od podatku) oraz zwiększenie kwoty zarobków, jakie może osiągnąć dziecko bez utraty preferencji podatkowych przez rodziców (kwota ta wzrośnie z ok. 3 do ponad 16 tys. zł, czyli 12-krotność renty socjalnej). Ze zmian skorzystają także rodziny, których małoletnie dzieci pobierają renty rodzinne – te bowiem nie będą już doliczane do dochodów rodziców, a zatem dziecko również korzystać będzie z kwoty wolnej (30 tys. zł).
Organizacje Pożytku Publicznego
…z pewnością cieszy fakt podniesienia wysokości procentowej podatku przekazywanego na ich rzecz – z 1 do 1,5 proc.
***
Niezależnie od tego, jak oceniamy wskazane zmiany, wielu podatników nurtuje pytanie: czy nowe elementy systemu przejdą „próbę czasu” i nie podzielą losu Polskiego Ładu. Tym bardziej, że już przed zamieszaniem spowodowanym styczniową „rewolucją fiskalną” Polska – obok Węgier, Rosji czy Rumunii – należała do czołówki państw z najmniej stabilnymi systemami podatkowymi w Europie.