Szacuje się, że za granicą przebywa czasowo i pracuje ponad dwa miliony Polaków. Od kilku lat obserwuje się zjawisko powrotu emigrantów do kraju – zwłaszcza tych, którzy mieszkali i pracowali w Wielkiej Brytanii. Teraz będą mieć do tego dodatkową zachętę – od 1 stycznia 2022 roku mogą bowiem skorzystać z tzw. ulgi na powrót. To zwolnienie podatkowe dedykowane tym osobom, które zdecydują się na powrót i stałe zamieszkanie na terenie Polski.
Wprowadzenie – w ramach Polskiego Ładu – nowej ulgi ma na celu zachęcenie Polaków do powrotu z emigracji, a także zwiększenie atrakcyjności Polski, jako miejsca ulokowania swojej rezydencji podatkowej. Dodatkowym celem jest również stworzenie pewnego „efektu wizerunkowego”, czyli przedstawienie Polski jako kraju otwartego na ekspertów i specjalistów z zagranicy.
Z ulgi na powrót skorzystać może...
…podatnik (osoba fizyczna), który wcześniej przez co najmniej 3 lata nie mieszkał w Polsce, przeniesie tutaj swoją rezydencję podatkową i – po przeprowadzce do RP – będzie podlegał pod nieograniczony obowiązek podatkowy. Oznacza to, że zmiana miejsca zamieszkania nie może mieć charakteru tymczasowego.
Przychody objęte zwolnieniem muszą pochodzić ze stosunku pracy, umów zlecenia lub działalności gospodarczej – niezależnie od sposobu jej opodatkowania.
Z ulgi mogą skorzystać również pracownicy delegowani do pracy w Polsce, o ile przeniosą do Polski swoją rezydencję podatkową.
Ulga na powrót ma zastosowanie do podatników, którzy przenieśli miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej po 31 grudnia 2021 oraz do przychodów (dochodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022.
Ulga na cztery lata, ale… tylko raz
Podatnik po przeniesieniu swojej rezydencji podatkowej ma prawo do ulgi przez 4 następujące po sobie lata – licząc od początku roku, w którym przeniósł miejsce zamieszkania, albo od początku roku następnego. Podatnik może samodzielnie wybrać, od którego roku zacznie korzystać ze zwolnienia – jest to rozwiązanie szczególnie korzystne dla tych, którzy zdecydowali się na powrót pod koniec roku kalendarzowego.
Z ulgi na powrót można będzie skorzystać już w trakcie roku podatkowego, ponieważ płatnicy są obowiązani do jej uwzględnienia przy obliczaniu zaliczki na podatek.
Ulgę można zastosować tylko raz. Oznacza to, że gdyby podatnik korzystał z ulgi, następnie ponownie wyemigrował i po trzech latach wrócił do Polski, wówczas kolejny raz z ulgi na powrót już nie skorzysta.
Oświadczenie
Płatnik przy poborze zaliczki na podatek uwzględnia zwolnienia, jeżeli podatnik złoży mu pisemne oświadczenie, że spełnia warunki do stosowania zwolnienia (i wskaże okres jego stosowania). Oświadczenie takie nie ma formalnego wzoru – można je samemu zredagować lub skorzystać z przykładowych wzorów dostępnych w Internecie. Koniecznie jednak dokument musi zawierać klauzulę o treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”.
Certyfikat lub inny dowód
Korzystający z ulgi powinien posiadać certyfikat rezydencji lub inny dowód dokumentujący miejsce zamieszkania dla celów podatkowych. Wskazanie na „inny dowód” jest o tyle istotne, że zdarzają się sytuacje, kiedy zagraniczny certyfikat rezydencji podatkowej nie będzie wystarczający do jej udokumentowania (np. dwa kraje będą traktowały daną osobę jako swojego rezydenta podatkowego – bywa, że poszczególne państwa różnie definiują rezydencję podatkową i nie mają podpisanej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania). Warunkiem ustalenia rezydencji podatkowej dla urzędów skarbowych jest uznanie, gdzie znajduje się ośrodek interesów życiowych (osobistych i gospodarczych) podatnika – może to mieć związek z posiadaniem w danym kraju rodziny, adresu zameldowania, majątku lub stałego źródła przychodu.
Kwoty zwolnienia
Korzystanie z ulgi w praktyce polega na niewykazywaniu przychodów nią objętych w kwocie przychodów podlegających opodatkowaniu. Zwolnienie przysługuje do kwoty 85 528 zł w roku podatkowym. Nadwyżka ponad tą kwotę będzie podlegać opodatkowaniu na zasadach ogólnych.
A może… ryczałt zagraniczny
Równolegle do ulgi na powrót Ustawodawca wprowadził od 1 stycznia 2022 jeszcze jedno rozwiązanie dla osób przenoszących rezydencję podatkową do Polski, czyli ryczałt zagraniczny. W dużym skrócie polega on na tym, że podatnik (cudzoziemiec lub Polak), który przez co najmniej 5 z 6 ostatnich lat był rezydentem innego kraju, a po osiedleniu w Polsce nadal uzyskuje dochody z zagranicy, zapłaci od nich podatek w stałej zryczałtowanej wysokości 200 tys. zł rocznie – niezależnie od wysokości swoich zagranicznych dochodów (przychodów). Ten preferencyjny sposób opodatkowania ograniczony będzie tylko do przychodów osiąganych poza granicami Polski, czyli przychodów, których Polska nie miałaby prawa opodatkować, gdyby podatnik nie przeniósł tutaj swojego miejsca zamieszkania dla celów podatkowych. W taki sposób będzie mógł rozliczać się w Polsce z zagranicznych dochodów nawet przez 10 lat – licząc od momentu przeniesienia tu rezydencji podatkowej.
Możliwość skorzystania z Ryczałtu zagranicznego uwarunkowana jest spełnieniem dodatkowych warunków, takich jak konieczność inwestowania – w wysokości co najmniej 100 tysięcy zł rocznie – we wzrost gospodarczy, w rozwój nauki i szkolnictwa, ochronę dziedzictwa kulturowego lub krzewienie kultury fizycznej. Ze wskazanych kwot wynika, iż ryczałt zagraniczny jest rozwiązaniem dla wąskiej grupy bardziej zamożnych podatników.