Przechowywanie dokumentów za rok ze stratą podatkową

Bezsporne jest, że podatnicy mają pięć lat na odliczenie straty. Poniesiona w jednym roku podatkowym może być odejmowana od dochodu przez pięć kolejno następujących po sobie lat. Jednakże kwestią sporną przez wiele lat był sposób liczenia terminu przedawnienia straty podatkowej i związany z tym okres archiwizacji dokumentów.

Stanowisko organów podatkowych i podatników

Według interpretacji organów podatkowych pięcioletni okres przedawnienia powinien być liczony od końca roku, w którym podatnik odlicza stratę od dochodu. Co dawałby fiskusowi możliwość weryfikacji straty przez ponad 10 lat. Według podatników zaś liczy się termin przedawnienia zobowiązania podatkowego za rok, w którym strata została poniesiona. Bowiem wraz z przedawnieniem zobowiązania podatkowego, przedawnieniu ulegają także wszystkie elementy konstrukcyjne podatku – w tym strata.

Uchwały

Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z dnia 29 września 2014 r. (sygn. akt II FPS 4/13) stanął na stanowisku, iż w świetle art. 70 § 1, art. 208 § 1 i art. 233 § 1 pkt 2 lit. a Ordynacji podatkowej, w brzmieniu obowiązującym od 1 września 2005 r., po upływie terminu przedawnienia nie jest dopuszczalne prowadzenie postępowania podatkowego i orzekanie o wysokości zobowiązania podatkowego, które wygasło przez zapłatę. Niestety NSA, w cytowanej uchwale, nie odniósł się wprost do kwestii straty, lecz w ogóle do problemu przedawniania się zobowiązań podatkowych. Według Izby Finansowej NSA prawo organów podatkowych do prowadzenia postępowania podatkowego i orzekania o wysokości zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób prawnych powinno być ograniczone w rozsądnym czasie. Brak jednoznacznej odpowiedzi skutkował rozbieżnymi wyrokami.

Dopiero uchwała NSA z 6 listopada 2017 r. (sygn. akt II FPS 3/17) rozstrzygnęła spór na korzyść podatników.

Tekst uchwały tutaj: http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/C300010100

Sędziowie argumentowali, że zgodnie z Konstytucją każdy jest równy, więc termin przedawnienia musi być jednolity dla wszystkich bez względu na to, czy mają stratę, czy dochód. A możliwość weryfikowania wysokości straty do czasu przedawnienia zobowiązania za ostatni rok, w którym została odliczona, oznaczałaby, że ci, którzy mieli stratę, musieliby dłużej czekać na przedawnienie (ponad 10 lat). Ponadto skoro nie ma szczególnych uregulowań dotyczących przedawnienia straty, to należy stosować art. 70 Ordynacji podatkowej – dotyczący przedawnienia zobowiązań podatkowych. Wprawdzie strata nie jest zobowiązaniem podatkowym, ale skoro przedawnia się zobowiązanie główne, to przedawniają się również związane z nim elementy i inne pochodne, takie jak strata czy nadpłata.

Archiwizacja

Zgodnie z art. 86 § 1 Ordynacji podatkowej podatnicy obowiązani do prowadzenia ksiąg podatkowych przechowują księgi i związane z ich prowadzeniem dokumenty do czasu upływu okresu przedawnienia zobowiązania podatkowego.

Wyżej opisana uchwała NSA oznacza, że przedsiębiorców, którzy zamknęli rok stratą podatkową również obowiązuje 5 letni termin przedawnienia, liczony od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Organ podatkowy nie ma prawa weryfikować wysokości straty po upływie terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego za rok, w którym strata została poniesiona. Tylko przez ten czas trzeba więc przechowywać księgi podatkowe za rok zamknięty stratą i dokumenty związane z ich prowadzeniem.

Stan prawny na 16.09.2019r.