Ulga dla klasy średniej w zamierzeniu ustawodawcy jest rodzajem rekompensaty dla osób, które straciłyby na zmianach podatkowych w ramach Polskiego Ładu – głównie wskutek nowych zasad rozliczania składki zdrowotnej. Przysługuje ona osobom, których roczne przychody mieszczą się w przedziale 68 412 zł – 133 692 zł. W przypadku przedsiębiorców kwota ta dotyczy przychodów pomniejszonych o koszty uzyskania przychodów z tytułu prowadzonej działalności (z wyłączeniem składek na ubezpieczenia społeczne). Ulga dla klasy średniej pomniejsza podstawę opodatkowania, a więc w konsekwencji ci, którzy z niej skorzystają, zapłacą niższy podatek.
Kto może skorzystać z ulgi
Z ulgi skorzystają przedsiębiorcy – również prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą – którzy rozliczają się według zasad ogólnych, czyli w oparciu o skalę podatkową. Ulga dla klasy średniej obejmie więc osoby zatrudnione na podstawie ściśle określonego katalogu umów uregulowanych w kodeksie pracy:
-
stosunek służbowy
-
stosunek pracy
-
stosunek pracy nakładczej
-
spółdzielczy stosunek pracy.
Prawo do ulgi mają również osoby, które uzyskują przychody z pracy na etacie poza granicami kraju, zobowiązane do samodzielnego obliczenia i wpłacenia zaliczki na podatek.
Z ulgi mogą także korzystać pracujący emeryci i renciści – warunkiem jest uzyskiwanie przychodów ze wskazanych wyżej. źródeł.
Kto nie skorzysta z ulgi
Ulga dla klasy średniej nie przysługuje przedsiębiorcom, którzy są na liniowym PIT czy ryczałcie. Ponieważ ta grupa płaci składki zdrowotne na innych zasadach, ustawodawca uznał, że ulga nie jest im potrzebna. Nie skorzystają również z ulgi dla klasy średniej osoby zatrudnione na umowach cywilnoprawnych (czyli umowie zleceniu i o dzieło) oraz emeryci (z wyjątkiem opisanego wyżej przypadku).
Kto i jak oblicza ulgę
Przedsiębiorcy sami (lub za pośrednictwem profesjonalnych doradców/księgowych) obliczą należną ulgę dla klasy średniej. Za pracowników zrobią to pracodawcy przy co miesięcznym rozliczaniu ich pensji.
Stosowanie ulgi dla klasy średniej – zarówno przy obliczaniu zaliczki na podatek, jak i rozliczeniu rocznym – jest obowiązkiem pracodawcy. Pracownik nie musi w tej kwestii składać stosownego wniosku. Pracodawca automatycznie stosuje tę ulgę, jeżeli w danym miesiącu pracownik osiągnie przychody z pracy w przedziale 5 701 – 11 141 zł.
Ulga w miesięcznej zaliczce czy w rozliczeniu rocznym
Ulga dla klasy średniej może być stosowana na etapie zaliczek na podatek lub w ujęciu rocznym. Przedsiębiorcy po raz pierwszy mogą to uczynić przy rozliczaniu miesiąca, w którym przekroczyli dolny limit dochodów, czyli 68 412 zł.
Decyzję, czy stosować ulgę w miesięcznych zaliczkach, czy też dopiero w zeznaniu rocznym ustawodawca pozostawił przedsiębiorcy. Jeśli zakładamy możliwość przekroczenia górnego limitu dochodu uprawniającego do skorzystania z ulgi (oznacza to konieczność jej zwrotu), wydaje się, że bezpieczniejszym rozwiązaniem jest rozliczenie ulgi dopiero w zeznaniu rocznym.
Jeśli wynagrodzenie pracownika – z premiami i nagrodami – w danym miesiącu „wpadnie” w limit uprawniający do ulgi dla klasy średniej, wówczas ulga zostanie automatycznie naliczona. Wcale nie musi to jednak oznaczać, że pracownik zachowa także prawo do tej ulgi w ujęciu rocznym – jeżeli jego łączny przychód nie osiągnie kwoty 68 tys. 412 zł, nie będzie ona przysługiwała.
Kiedy trzeba zwrócić ulgę
Jeśli podatnik korzystał z ulgi w miesięcznych zaliczkach, jednakże finalnie, w rozrachunku rocznym, nie zmieścił się w przedziale 68 412 zł – 133 692 zł (na przykład z powodu zdarzeń losowych, jak choroby, czy osób, które w trakcie roku przejdą na urlop macierzyński – zasiłek chorobowy i macierzyński nie są bowiem uznawane jako przychód ze stosunku pracy), wówczas niestety czeka go przykry obowiązek zwrotu otrzymanej ulgi podczas rocznego rozliczenia.
Analogiczny obowiązek powstaje w przypadku przekroczenia górnego progu ulgi. Może się tak zdarzyć np. wobec wzrostu wynagrodzenia w trakcie roku, otrzymania wysokiej premii, nagrody jubileuszowej lub tzw. trzynastki. Jeżeli spodziewamy się takiej sytuacji, wówczas należałoby rozważyć rezygnację z ulgi.
Z ulgi dla klasy średniej można zrezygnować
Pracownik korzystający z ulgi – jeśli wie, że „nie zmieści się” w limicie dochodowym objętym ulgą (przekroczy go lub nie osiągnie) – powinien złożyć wniosek o rezygnację
z ulgi dla klasy średniej. W przeciwnym razie będzie ona naliczana automatycznie i w rozliczeniu rocznym nastąpi wówczas niedopłata podatku.
Wniosek taki można złożyć w dowolnym momencie danego roku. Pracodawca jest zobowiązany w takiej sytuacji do zaprzestania stosowania ulgi.
Złożenie wniosku o niestosowanie ulgi finalnie nie wyklucza jej stosowania – w przypadku, gdy na koniec roku okaże się, iż przychody mieszczą się jednak w przedziale wskazanym dla ulgi. W takiej sytuacji podatnik ma prawo skorzystać z ulgi w zeznaniu rocznym, nawet jeśli nie była ona stosowana w trakcie roku.
Skomplikowane zasady obliczania ulgi dla klasy średniej
Kwota ulgi dla klasy średniej jest zmienna i uzależniona m.in. od wysokości uzyskiwanych przychodów. Podstawą do obliczania są wzorce wskazane w ustawie o Polskim Ładzie. Wybór właściwego wzoru i wyliczenie kwoty ulgi może stać się poważnym wyzwaniem dla przedsiębiorców i w wielu przypadkach zapewne nie obejdzie się bez wsparcia profesjonalnego doradztwa podatkowego.