Od 1 lipca 2022 r. obowiązują nowe zasady rozliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne w podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT), a także w ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych i karcie podatkowej. Zmienione przepisy mają zastosowanie do dochodów uzyskanych od początku 2022 roku.
Co się zmieniło?
Obecnie – po zmianach podatkowych związanych z wprowadzeniem tzw. Polskiego Ładu – przedsiębiorcy obliczają miesięczną podstawę wymiaru i składkę zdrowotną indywidualnie. Sposób ustalenia podstawy tej składki oraz jej wysokość różni się w zależności od formy opodatkowania – podatkiem liniowym, ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych lub kartą podatkową.
Rozliczanie składki zdrowotnej w podatku liniowym
Przedsiębiorcy (prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą), którzy opodatkowują dochody podatkiem liniowym, mogą zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów (alternatywnie – odliczyć od dochodu) maksymalnie 8 700 zł rocznie zapłaconych w roku podatkowym składek na ubezpieczenie zdrowotne. Nie mogą jednak rozliczyć w podatku liniowym składek zapłaconych z innego tytułu – np. stosunku pracy.
Wysokość kwoty limitu dotyczy 2022 roku i będzie waloryzowana w latach następnych przez Ministra Finansów.
Składka zdrowotna jest rozliczana w podatku liniowym w trakcie roku podatkowego przy obliczaniu zaliczek na podatek dochodowy.
Rozliczenie składki zdrowotnej w ryczałcie
Podatnicy opłacający ryczałt mogą pomniejszyć przychód z działalności gospodarczej o 50% zapłaconej składki zdrowotnej. W tym przypadku nie określa się kwotowo limitu składek podlegających odliczeniu od przychodów.
Odliczeniu podlega składka zapłacona w związku z prowadzoną działalnością opodatkowaną ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Nie można zatem od przychodu opodatkowanego ryczałtem odliczyć składki na ubezpieczenie zdrowotne zapłaconej z innego tytułu, np. od dochodu ze stosunku pracy albo od dochodu z działalności gospodarczej opodatkowanego podatkiem liniowym czy skalą podatkową.
Składki zdrowotne mogą być uwzględniane przy obliczaniu ryczałtu wpłacanego w trakcie roku podatkowego, tj. ryczałtu miesięcznego albo ryczałtu kwartalnego.
Przy obliczaniu ryczałtu – począwszy od ryczałtu należnego za czerwiec 2022 r. albo za drugi kwartał 2022 r. – podatnicy mogą uwzględnić 50% składek na ubezpieczenie zdrowotne zapłaconych w pierwszej połowie roku. Czyli składkę zapłaconą za styczeń lub luty 2022 r. można rozliczyć w trakcie roku – nie trzeba zatem czekać z tym do zeznania rocznego.
Rozliczenie składki zdrowotnej w przypadku karty podatkowej
Podatnicy opłacający podatek dochodowy w formie karty podatkowej mogą go pomniejszyć o 19% zapłaconej składki zdrowotnej. W 2022 r. to jest 19% z 270,90 zł = 51,47 zł.
Nowe formularze
Od 1 lipca 2022 r. zmienią się także miesięczne formularze rozliczeniowe ZUS (raporty rozliczeniowe i deklaracje) – zostaną one dostosowane do znowelizowanych przepisów w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego i rocznego rozliczania składki zdrowotnej. Zmiany wprowadza ustawa z 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw.
Składka na skali – bez zmian
Zasady związane z rozliczeniem składki zdrowotnej dla podatników PIT rozliczających się wg skali podatkowej (12% i 32%) pozostają bez zmian. Stawka składki wynosi 9% od dochodu osiągniętego przez podatnika. Dodatkowo jej wartość nie będzie mogła stanowić kosztów uzyskania przychodu oraz nie podlega odliczeniu jak miało to miejsce do końca 2021 roku.
Jak przygotować się do zmian?
Następujące szybko przetasowania w polskim systemie podatkowym, zwłaszcza niedawne zawirowanie wokół przepisów Polskiego Ładu (który płynnie przeszedł w Polski Ład 2.0), mogą dezorientować nawet najbardziej doświadczonych przedsiębiorców. Ryzyko popełnienia błędów przy rozliczeniu składki zdrowotnej, a także przy prawidłowym ustalaniu zasad jej obliczania zminimalizować może bieżące studiowanie nowych przepisów. Niestety w nawale codziennych obowiązków tylko nieliczni przedsiębiorcy mogą znaleźć na to czas. To jeden z powodów, dla których wielu z nich powierza tę kwestię firmom wyspecjalizowanym w profesjonalnym prowadzeniu spraw księgowych.