Zapytaliśmy nasz dział prawny o to, co tak właściwie należy rozumieć pod pojęciem grupa VAT?
Grupa VAT jest stosunkowo nowym rozwiązaniem. Zgodnie z definicją ustawową, jest to grupa podmiotów powiązanych finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie, które zawierają umowę o utworzeniu grupy VAT (art. 15a ust. 1 ustawy o VAT). Warunek istnienia tych powiązań musi być spełniony nieprzerwanie przez cały okres, w którym grupa posiada status podatnika.
- Podatników uważa się za powiązanych finansowo, jeżeli jeden z nich posiada bezpośrednio ponad 50% udziałów (akcji) w kapitale zakładowym, ponad 50% praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających, lub ponad 50% prawa do udziału w zysku każdego z pozostałych członków grupy.
- Powiązanie ekonomiczne występuje, gdy przedmiot głównej działalności członków grupy ma taki sam charakter, rodzaje działalności członków grupy się uzupełniają i są współzależne, lub gdy członek grupy prowadzi działalność, z której w całości lub w dużej mierze korzystają inni członkowie grupy.
- Powiązanie organizacyjne istnieje, gdy członkowie grupy znajdują się pod wspólnym kierownictwem prawnie lub faktycznie, bezpośrednio lub pośrednio, lub gdy organizują swoje działania całkowicie lub częściowo w porozumieniu.
Umowa o utworzeniu grupy VAT musi spełniać warunki określone w art. 15a ust. 10 ustawy o VAT. Powinna zawierać nazwę grupy, dane identyfikacyjne jej członków, wysokość kapitału zakładowego każdego z nich, wskazanie przedstawiciela grupy, dane identyfikacyjne udziałowców (akcjonariuszy) i wysokość ich udziału w kapitale zakładowym członków grupy VAT posiadających ponad 50% udziałów (akcji) w kapitale zakładowym tych podatników oraz okres, na jaki utworzono grupę (nie krótszy niż 3 lata). Umowa musi być sporządzona na piśmie.
Grupę VAT mogą utworzyć podatnicy mający siedzibę w kraju lub prowadzący działalność gospodarczą na terytorium kraju za pośrednictwem oddziału. W tym zakresie nie mieszczą się osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, gdyż nie posiadają siedziby.
Po utworzeniu grupy VAT, poszczególne podmioty przestają być podatnikami VAT. W ich miejsce wstępuje grupa VAT jako jeden podatnik, natomiast każdy członek grupy będzie musiał rozliczać się z podatku dochodowego niezależnie. Faktury będą wystawiane i otrzymywane przez grupę VAT, która uzyska własny NIP i nazwę. Grupę (w zakresie podatkowym) reprezentuje jej przedstawiciel, a deklaracje podatkowe będą składane do właściwego Naczelnika Urzędu Skarbowego. Przedstawicielem może zostać każdy z członków grupy.
Utworzenie grupy VAT ma swoje wady i zalety. Z jednej strony, wewnętrzne rozliczenia nie będą opodatkowane VAT i nie będzie konieczności stosowania systemu podzielonej płatności, generowany będzie tylko jeden plik JPK, a ilość obowiązków sprawozdawczych zostanie ograniczona. Z drugiej strony, powstanie obowiązek prowadzenia ewidencji czynności wykonywanych wewnątrz grupy. Ponadto, każdy z członków grupy powinien liczyć się z odpowiedzialnością solidarną za zobowiązania z tytułu VAT grupy – podkreśla prawnik Doradztwa Podatkowego Graczyk.
Ważnym zapisem jest art. 15a ust. 12a, zgodnie z którym grupa VAT wstępuje w prawa i obowiązki członków grupy VAT w zakresie podatku na czas posiadania statusu podatnika. Oznacza to, że grupa VAT może dokonać odliczenia podatku na podstawie faktur wystawionych przed jej utworzeniem, ale otrzymanych już po jej powstaniu.